Column Xaveer Brok-Wanders

Werkgeluk:
jouw werkgeluk en het geluk van de kinderen, dat matcht!

Xaveer Brok-Wanders, hoofd HR-ATO-Scholenkring   

 

Waarom?
Als je bij ATO-Scholenkring werkt, dan kies je voor werkgeluk!

In ons koersplan 2023-2027 schrijven wij: Bij ATO-Scholenkring zien we het individuele kind met al zijn of haar talenten, met één doel scherp voor ogen: onze kinderen helpen opgroeien tot veerkrachtige, gelukkige wereldburgers die vol zelfvertrouwen en met oog voor de ander in de maatschappij staan. Binnen ATO werken we samen aan goed onderwijs voor onze kinderen: directeuren, onderwijsprofessionals en stafleden. Onze mensen zijn het goud van onze organisatie. Goede mensen werven en behouden vraagt om goed werkgeverschap en faciliteren dat iedereen zijn of haar werk het beste kan doen. Binnen ATO-Scholenkring kan iedereen zich blijven ontwikkelen, of je nu voor of buiten de klas staat. 

In dit artikel vertel ik je wat meer over werkgeluk, waar het vandaan komt, waarom het belangrijk is en wat je er zelf mee kunt doen. 

Wat is werkgeluk? 

De bron van werkgeluk kun je zelfs vinden in de klassieke filosofie. Al meer dan 2.000 jaar geleden hielden de klassieke filosofen zich al bezig met geluk. Aristoteles schreef in zijn boek de Ethica Nicomachea al 'het hoogste goed is geluk'. Hij vond dat zelfs het uiteindelijke doel van het menselijk leven. In zijn boek werkt hij zijn filosofie verder uit. Aristotels spreekt over: Eudaimonia, het streven naar geluk. In de filosofie is geluk een centraal thema dat steeds terugkomt in de vragen over de zin van het leven en over de ethiek: het goede doen. Het is niet zo dat elke filosoof hetzelfde denkt over geluk, zo zijn er ook filosofen (zoals Nietzsche) die het nastreven van geluk zien als een zinloze onderneming, omdat het niet duurzaam kan worden bereikt. In plaats daarvan pleitte hij voor het streven naar persoonlijke groei en zelfontplooiing, waarbij zowel het lijden als het geluk omarmd worden als onderdeel van het menselijk bestaan. Een uitspraak van hem is ‘amor fati’, accepteer het lot en het leven in al zijn complexiteit. In het utilisme wordt gestreefd naar het maximale geluk voor zoveel mogelijk mensen, de hedonische calculus. Wat de overeenkomst is, is dat geluk een thema is dat filosofen en later ook psychologen bezig houdt. 

Werkgeluk 

Werkgeluk is een praktische invulling van geluk in relatie tot werk. Vanuit HR vinden wij het interessant om te volgen hoe er gedacht wordt over werkgeluk door de jaren heen en wat de hedendaagse trends zijn. We zien de laatste jaren dat werkgeluk gekoppeld wordt aan 5 steeds terugkerende pijlers die van invloed zijn op de mate waarin medewerkers werkgeluk ervaren. Die pijlers zijn: 

  1. Zinvol werk: doe je werk dat zinvol / betekenisvol is voor jou? We zien daarin dat mensen steeds bewuster zijn van de betekenis van het werk dat ze doen. Het kan bijvoorbeeld belangrijk zijn dat het werk bijdraagt aan duurzaamheid of dat het een maatschappelijke functie heeft. Wat dat betreft zitten we in het onderwijs dus heel goed, het is zeer betekenisvol werk! 
  2. Goed werk: doe je werk dat bij jouw talenten past en kun je jezelf ontwikkelen? Het is belangrijk dat je werk doet dat voldoende uitdaagt, maar ook voldoende aansluit bij wat je al kunt. Dat je jouw kennis en expertise en vaardigheden kunt inzetten op je werk. Overigens hoef je niet alles kwijt te kunnen in je werk, sommige talenten kun je misschien optimaal inzetten in hobby, sport of andere activiteiten naast je werk. 
  3. Prettig werk: doe je werk waarin je prettig samenwerkt met anderen? De sfeer op de werkplek is natuurlijk heel belangrijk voor jouw gevoel van werkgeluk. Dat gaat over fijne collega’s hebben, maar ook over andere mensen waar je mee samenwerkt zoals de kinderen en de ouders. 
  4. Bevlogenheid: ben je bevlogen, dat wil zeggen vind je het werk én de organisatie belangrijk en zie je jouw bijdrage daarbinnen als belangrijk? Als je jezelf thuis voelt bij de organisatie waar je werkt en jouw functie/beroep interessant vindt en blijft vinden, dan voel je je bevlogen. 
  5. Heb je een goede balans in je werk tussen belasting en belastbaarheid, inspanning en ontspanning, energiegevers en uitdagingen. De balans tussen werk en privé is een belangrijke voorwaarde om je werkgelukkig te voelen. Als je je werk ontzettend leuk vindt, maar te weinig tijd hebt voor privé of oplaadmomenten, dan raak je uit balans. De bekendste problemen die daaruit voort kunnen vloeien zijn een burnout of een bore out. 

De werkplek zelf, het gebouw, jouw werkplek, planten, goede koffie: ook dat soort elementen zijn van invloed op de beleving van werkgeluk. Hier is in toenemende mate aandacht voor bij werkgevers. 

Werkgeluk bij ATO-Scholenkring

In 2023-2024 hebben de directeuren, hoofden van staf en het College van Bestuur deelgenomen aan een 3 delige training over leiderschap en werkgeluk, verzorgd door het Happinessbureau. Gea Peper, oprichter van het Happinessbureau, en Heleen Mes hebben het HEART model ontwikkeld. Zij hebben in hun boek 'employee experience' uitgewerkt dat werkgeluk te maken heeft met een happy cultuur (samenwerking), energiegevende werkplekken (werkplek als ontmoetingsplek en inspiratiebron), agile leiderschap (een inspirerende directie, dienend leiderschap, agile werken en persoonlijk leiderschap), redesign de employee journey (goede hr processen, mens staat centraal), techniek die voor je werkt (technologie is simpel en ondersteunend). Het tweede boek ‘wordt een woestaantrekkelijke werkgever’ geeft een verdere verdieping op het model, waar we in de training mee aan de slag zijn gegaan.

 

Wat kun je er zelf mee, een top 10 van tips! 


Geluk is voor iedereen belangrijk en ook net iets anders, we maken allemaal een eigen definitie van geluk, bewust of onbewust. En jouw definitie van geluk kan ook in de loop der tijd weer veranderen. Het mooie van werkgeluk is dat je er meteen mee aan de slag kunt. Hieronder onze top 10 van tips om hier zelf meteen mee aan de slag te gaan!    

1.

Train dankbaarheid
Je kunt gaan bijhouden welke momenten en werkzaamheden jou energie geven en/of waar je dankbaar voor bent. Gedachten hebben namelijk een sterke verbinding met je gevoel. Als je denkt aan positieve gebeurtenissen dan versterk je positieve emoties. Schrijf elke dag één moment op waar je dankbaar voor bent en lees dit regelmatig terug. Bekijk dit inspirerende filmpje: https://youtu.be/SnIcsNs-dyc?si=01lKYonWgu-OJ0tV
2. Leer iets nieuws
Iets nieuws leren geeft energie! Je kunt een opleiding gaan volgen, maar dat kan ook heel klein. Volg bijvoorbeeld een e-learning op de ATO-Academie en alleen al het lezen van dit artikel is een mooie stap!
3. Geef een compliment
Deel eens een compliment uit aan een ander. Het lijkt zo simpel, maar we doen het toch vaak te weinig. Weet je ook dat mensen verschillende verwachtingen hebben en anders kunnen reageren op complimenten? Hier is een boek over geschreven: de 5 talen van waardering. De een vindt het leuk om een cadeautje of kaartje te krijgen, iets tastbaars, de ander houdt meer van een persoonlijk woordje, hulp aanbieden, een schouderklopje. 
4. Maak een werk-privé balans schema
Bekijk eens hoe het zit met jouw balans tussen werk en privé. Is dit nog zoals die voor jou fijn is? Maak eens inzichtelijk hoe jij je uren van de dag verdeelt. Is er voor jou een goede balans tussen inspanning en ontspanning, kom je toe aan de dingen die voor jou belangrijk zijn? De balans hoeft niet voor iedereen hetzelfde te zijn, maar deel je dag eens in drie blokken in van 8 uur: 8 uur slaap, 8 uur werk en 8 uur voor jezelf. Je kunt je tijd maar één keer uitgeven, hoe wil je die tijd dan besteden?En als dat niet zo is, wat is jouw idee om dat te verbeteren?
5. Deel successen
Steek elkaar aan met leuke verhalen en successen, neem de tijd om successen te vieren! Dit geeft een positief gevoel. 

6.

Train je positieve mindset
Organisaties zijn voortdurend in ontwikkeling. Voel je weerstand tegen een nieuw idee? Wacht dan met het uitspreken daarvan, ga eens na bij jezelf waar jouw weerstand precies vandaan komt en stel nieuwsgierige vragen aan de ander over de bedoeling die hij/zij ermee heeft. Welke wens zit eronder bij de ander?
7.

Energiegevers en energievreters
Teken een weegschaal en schrijf aan de ene kant wat jou energie kost en aan de andere kant wat jou energie geeft. Hoe ziet die balans eruit? Kun je de energiegevers versterken? 
8.

Beweging
Sporten of gewoon een kleine wandeling in de natuur draagt bij aan het welbevinden, aan werkgeluk. Wist je al dat je via FiscFree (zie ATO-plein) met fiscaal voordeel een sport- of yoga abonnement kunt afsluiten of een fiets kunt aanschaffen? 
9.

Werkgelukkalender
ATO heeft een werkgelukkalender voor 40 weken geluk in de klas. Deze krijg je als je in dienst komt. Pak hem er nog eens bij en probeer één van de tips uit die je in deze kalender vindt.
10.

Kom met jouw eigen idee!
Heb je zelf een goed idee? Deel deze dan met je collega’s en leidinggevende, wie weet komt er iets moois uit voort en deel dit dan met ons via de socials met #werkgelukatoscholenkring. 

Ik hoop dat je met dit artikel wat meer te weten bent gekomen over werkgeluk 


Wil je nog meer lezen? Dan staan hieronder nog wat tips:  

Geluk is wat je denkt 

Mo Gahwdat schreef in 2017 het boek 'de logica van geluk'. Hij was Chief Business Officer van Google en besloot het fenomeen geluk te benaderen als ingenieur en ontwikkelde een geluksformule. Deze formule komt er in het kort op neer dat wanneer je de gebeurtenissen als gelijk aan of groter ervaart dan je verwachtingen, je gelukkig bent of in ieder geval niet ongelukkig. Hij voegt hier aan toe: het is niet de gebeurtenis die ons ongelukkig maakt maar onze gedachte aan die gebeurtenis. Daarmee sluit hij aan op wat de stoïcijnen eeuwen geleden al beschreven. Epictetus schrijft in het jaar 100 na Chr. in zijn zakboekje: 'het zijn niet de gebeurtenissen die ons van streek maken, maar onze gedachten erover'. 

Geluk is (niet) maakbaar

In onze huidige maatschappij hebben we zoveel keuzes dat je bijna zou denken dat geluk maakbaar is. Het zou voor iedereen weggelegd zijn en bereikbaar moeten zijn. Dirk de Wachter, psychiater, ageert daartegen door aan te geven dat dit wel een heel 'ikkige' benadering is en dat het bij geluk juist gaat om verbondenheid. Een maatschappij die teveel op het ik gericht is en op autonomie gaat eraan voorbij dat een beetje ongelukkig kunnen zijn bij een gelukkig leven hoort. 

Bronnen/meer lezen: